İşsizlik Maaşı

İşsizlik maaşı sigortalı olup işsiz kalan kişiler için ödenir. İşsizlik maaşı, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu ile ifade edilen şartların karşılanmasıyla birlikte bağlanır. Yasada ifade edilen süre zarfından verilen işsizlik maaşı yine aynı yasada ifade edile miktarda ödenir. İşsizlik ödeneği olarak da bilinen işsizlik maaşı, işsiz kalan sigortalıların yeni bir iş bulma sürecini ekonomik anlamda daha rahat geçirmeleri için bağlanır.

Kimler İşsizlik Maaşı Alabilir?

İşsizlik maaşı işsiz kalan herkese verilen bir maaş değildir. İşsizlik ödeneği; bir hizmet akdine tabi olarak çalışan sigortalı kişiler, kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalı kişilerden isteğe bağlı prim ödeyenler, sandıklara bağı sigortalılar ve çalışma vizesi ile çalışan yabancılar yararlanabilir.

İşsizlik Maaşı Alma Koşulları

İşsizlik maaşı almak isteyen kişiler, aşağıda ifade edilen şartları karşılıyor olmalıdır:

• Kişi, kendi isteği ve kusurunun dışında bir nedenden dolayı işsiz kalmalı,
• Hizmet sözleşmesinin sonlanmasından önceki son 120 günlük sürede hizmet sözleşmesine tabi olunmalı,
• Hizmet sözleşmesinin sona ermesinden önceki son 3 sene içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödenmiş olmalı,
• Hizmet akdinin sona ermesini takiben 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine veya elektronik ortam üzerinden müracaat edilmesi gerekir. Müracaatın şahsen gerçekleştirilmesi şarttır.

İşsizlik Maaşı İçin Nereye Başvurulur?

Sigortalı kişi, bir işte çalışırken kendi talebi ve kusuru olmaksızın bir başka nedenden ötürü işinden çıkarılır, son üç sene zarfında 600 gün süre ile işsizlik sigorta primi ödenir ve işinden ayrılmadan önce en az 120 gün boyunca hizmet akdine tabi olarak çalışmışsa bu durumda iş akdinin sonlanması ile birlikte 30 gün içinde şahsen İŞKUR’a başvurmalıdır. Bunun yanı sıra İŞKUR resmi web sayfası üzerinden de başvuru yapılabilir.

İşsizlik Maaşı Başvuru Süresi

İşsiz kalan sigortalı kişi, hizmet akdinin feshedilmesinden sonra 30 gün içinde elektronik ortam veya İŞKUR birimi üzerinden başvurusunu tamamlamalıdır.

Son 120 Günde Kesinti Sayılmayan Haller

Hizmet akdi, kendi arzusu ve hatası dışında feshedilen sigortalı işsizler, hizmet akdinin feshedilmesinden önceki son 120 gün içinde;

• Hastalık,
• Ücretsiz izin – aylıksız izin,
• Gözaltı,
• Hükümlülükle sonuçlanmayan tutukluluk,
• Disiplin cezası
• Kısmi istihdam,
• Grev,
• Lokavt,
• Genel yaşamı etkileyen hadiseler,
• Ekonomik kriz,
• Doğal afet,
• Ev hizmetlerinde 30 günden az çalışma

Sebepleri ile hizmet akdi devam etmekle beraber prim yatırılmaması durumunda, prim yatırılmayan süreler son 120 gün koşulunun tespit edilmesinde kesinti kapsamında değerlendirilmemektedir. Bunun yanı sıra, 18.1.2019 tarihinden sonrası süreçte hizmet sözleşmesi sonlanan kişiler için, aynı işverene tabi olup olmamasına ve eksik gün sebeplerine bakılmaksızın iş sözleşmesinin sona ermesinden önceki son 120 günlük süreçte iş sözleşmesinin olmaması durumunda son 120 gün koşulunun karşılanması açısından yeterlidir.

İşsizlik Maaşı Süresi

İşsizlik maaşı yasada belirtilen koşulların sağlanmasıyla birlikte belirli sürelerde verilen bir ödenektir. Buna göre, hizmet sözleşmesinin feshedilmesinden önceki son 3 sene içinde;

• Sigortalı çalıştığı gün sayısı 600 gün olan ve işsizlik sigortası primi ödenmiş bulunan sigortalı işsizler 180 gün,
• Sigortalı çalıştığı gün sayısı 900 gün olan ve işsizlik sigortası primi ödenmiş bulunan sigortalı işsizler 240 gün,
• Sigortalı çalıştığı gün sayısı 1080 gün olan ve işsizlik sigortası primi ödenmiş bulunan sigortalı işsizler 300 gün,

Boyunca işsizlik maaşı alabilir.

İşsizlik Maaşını Kimler Alamaz?

İşsizlik maaşı yalnızca belirli kişiler içinde bağlanır. İşsizlik sigortası kapsamında değerlendirilmeyen sigortalıların işsizlik maaşı alması mümkün değildir. İşsizlik maaşı alma hakkına sahip olmayan kişilere örnek vermek gerekirse:

• Memurlar,
• Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’na tabi olanlar,
• Hakimler ve Savcılar Kanunu’na tabi olanlar,
• Yüksek Öğretim ve Yüksek Öğretim Personel Kanunu’na tabi olanlar,
• BAĞ – KUR’lular,
• İşçi sendika ve konfederasyonları ile sendika başkanlıklarına seçilen kişiler,
• Bir ya da birden fazla işverence çalıştırılan resim, heykel, film, tiyatro, ses, müzik ve sair işlerde çalışan ve hizmet akdine tabi olmayanlar,
• Er ya da erbaş olarak askerlik hizmetini yapan ve yedek subay okulu öğrencileri,
• Yükseköğrenim yahut meslek lisesinde staj gören öğrenciler,
• Ceza evinde çalıştırılan hükümlüler,
• İşsizlik maaşından yararlanamaz.

İşsizlik Maaşının Ödenme Tarihi

Sigortalı işsizlerce yapılan işsizlik maaşı müracaatı ile başvurunun yapıldığı ay sonuna kadar netice alınmaktadır. Sigortalı işsiz, işsizlik maaşı almaya hak kazandığı takdirde nüfuz cüzdanı ile beraber herhangi bir PTTBank şubesi üzerinden her ayın 5’inde işsizlik maaşını alabilir.

İşsizlik Maaşı Haczedilebilir Mi?

İşsizlik maaşının haczedilip haczedilemeyeceği hususu uygulamada merak edilen konuların başında yer alır. Sosyal güvenlik kurumu tarafından ödenen işsizlik ödeneğinin nafaka borçları istisna olmak kaydı ile herhangi bir borç nedeniyle haczedilebilmesi söz konusu değildir. Bununla birlikte, işsizlik maaşının devri ve temliki de mümkün değildir.

Askere Gidenler İşsizlik Maaşına Hak Kazanır Mı?

Sigortalı çalışan, askerlik görevini yerine getirmek amacıyla işinden ayrılırsa işsizlik maaşı alıp alamayacağı da merak edilen hususlardandır. Bu tür bir durumda işçinin işsizlik maaşı alması mümkün değildir. Fakat, askerlik görevinin bitmesinden sonra bir yeni iş bulmayan kişi, askerliğin bitmesinden sonraki 30 gün içinde İŞKUR’a müracaat ederek işsizlik ödeneği talep edebilir. Söz konusu 30 günlük süre hak düşürücü süre değildir fakat 30 günden sonra yapılan başvurularda 30 günü geçen her bir gün işsizlik ödeneğinden düşürülür.

Evlilik Sebebiyle İşten Ayrılanlar İşsizlik Maaşı Alabilir Mi?

İşsizlik maaşı alabilmek için kişinin kendi isteği ve kusuru dışında işinden ayrılması gerekir. Evlilik gerekçesi ile işinden ayrılan kadın çalışan kıdem tazminatı alma hakkına sahiptir fakat işsizlik maaşı almaya hak kazanamaz.

Geriye Dönük İşsizlik Maaşı Bağlanabilir Mi?

İşsizlik ödeneği için müracaat yapıldığında İŞKUR tarafından dikkate alınan ilk konu, işçinin işten çıkış kodunun işverence ne şekilde bildirildiği konusudur. İşçi, hizmet sözleşmesini haklı sebeple sona erdirse dahi bu durum yargılamaya tabi olabileceği için işverenler, işçinin çıkış kodunu işsizlik ödeneği bağlanmasına mani olacak biçimde bildirebilir. Bu takdirde de işçinin işsizlik maaşı alması mümkün olmayacaktır. İşçi, işinden ayrıldıktan sonra arabuluculuk aşamasında anlaşma sağlarsa veya açtığı dava müspet yönde neticelenir ve karar kesinleşirse bu durumu ifade eden belgeleri İŞKUR’a ibraz ederek geriye dönük işsizlik maaşı alabilir.

İşsizlik maaşı hesabı, nasıl alınacağı, ödeneğin şartları ve sari hususlarda hak ve menfaat kaybı yaşamamak adına alanında uzman bir iş hukuku avukatı ile iletişime geçerek süreç hakkında hukuki destek talep etmek oldukça yararlı olacaktır. Son olarak, işsizlik ödeneği alan kişi, ödeneği aldığı süreçte;

• İkamet adresinde değişiklik olursa,
• Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almaya başlarsa,
• Yetkili sağlık kuruluşu tarafından istirahatli kılınırsa,
• Silah altına alınır ya da ülke dışına çıkarsa,
• İşsizlik ödeneği alırken bir işte çalışmaya başlarda yahut mahkeme kararıyla işe iade edilirse,

Bu durumu Alo170’e veya kendisine en yakın İŞKUR birimine 15 gün içinde bildirmekle yükümlüdür.